بررسی احتمال دستکاری عمدی ابرها و تغییرات اقلیم توسط سازمان حفاظت محیط زیست
سازمان حفاظت محیط زیست یکی از مهمترین مؤسسات در حوزه حفظ و حراست از محیط زیست است که هدف اصلی آن حفظ تعادل طبیعت و محیط زیست و پیشگیری از هر گونه تخریب یا آسیب به آن است. از جمله مسایلی که اخیرا به شدت مورد توجه متخصصان این حوزه قرار گرفته، دستکاری عمدی ابرها و تغییر اقلیم است. ابرها یکی از مؤلفه‌های مهم آب و هوا و تعادل اکولوژیکی هستند و هر گونه دستکاری عمدی در آنها می‌تواند پیامدهای جدی برای محیط زیست داشته باشد.
سازمان حفاظت محیط زیست بر این باور است که باید از نزدیک‌ترین منبع بهره برداری مخروطی بر روایت کلاسیک نظر به آب و هوا است. آنها مدافعان اطلاعات گردش آب و هوایی است که یارانه‌ها به برنامه ریزان بخش دولت برای تصمیم گیری در مورد تغییرات آب و هوایی، تولید انرژی، برق، آب و کشاورزی کمیسیون می‌دهند و تصمیم گیران و عملگران، سازمان‌های محیط‌زیستی و فرد و سازمان‌های همکار به علاوه کارآمدی و انعطافپذیری افراد و سازمان‌ها به برخوردهای محیط زیستی باز می‌کنند.
۱۵ دی ۱۴۰۲ ساعت ۲۳:۴۰
در روزهای اخیر و در پی انتشار تصاویری راجب تفاوت بارش‌ها در ایران و کشورهای همسایه، احتمال دستکاری عمدی ابرها مطرح شد. اما این موضوع چقدر صحت دارد؟
«امسال، چهارمین سالی است که با بحران خشکسالی مواجه هستیم و برای رسیدن به نتایج علمی باید بررسی‌های بیشتر و دقیق‌تری انجام شود.» این‌ها سخنان داریوش گل‌علیزاده، مدیر سازمان محافظت از محیط زیست هستند که درباره‌ی تغییرات آب و هوایی و احتمال دستکاری ابرها در کشورمان اظهاراتی داشته است.
دستکاری ابرها باعث کم بارشی در ایران شده است؟
او درباره کم بارشی شدید کشور ایران در بین کشورهای همسایه گفت علاوه بر میزان بارندگی، متغیرهای زیادی در آب‌و‌هوا تاثیرگذار هستند و تنها مساله ورود ابرهای باران‌زا به کشورمان مطرح نیست. یکی از واجبات بارش باران، وجود رطوبت برای تشکیل ابرهای باران‌زا است. در این زمینه بایستی تحقیقات زیادی انجام دهیم تا بتوانیم به نتیجه مطلوبی برسیم. یکی از مشکلاتی که کشورمان با آن دست و پنجه نرم می‌کند، نحوه مدیریت منابع آب است که از این منابع متاسفانه استفاده‌ی درستی نمی‌کنیم. به‌عنوان مثال برای کشاورزی، آبیاری فضای سبز و حتی ساخت‌وسازها در حیطه مهندسی، از آب شرب استفاده می‌کنیم.
مدیر سازمان حفاظت از محیط زیست اضافه کرد برای کارهای گروهی خود هدف‌هایی داریم و امیدواریم که با استفاده از نتایج حاصل، به جمع‌بندی مناسبی برای طرح‌هایی که در این زمینه انجام خواهند شد، برسیم. این اهداف شامل:
- مطرح شدن یک موضوع با عنوان فناوری‌های نوین و بارورسازی ابرها در جلسات
- ارزیابی کارشناسان حاضر در جلسات
- هماهنگ شدن دستگاه‌ها
- آگاه‌سازی شهروندان با اطلاعات درست
همه این‌ها یک معیار معین برای سنجیدن داده‌ها، ارزیابی نتایج، توجه به اهمیت موضوع آب‌و‌هوا و در نهایت جمع‌بندی تصمیم‌ها بر اساس نظرهای کارشناسان و متخصصان است. در این رابطه از متخصصانی از تمام شاخه‌های علوم مربوطه استفاده می‌شود.
داریوش گل علیزاده در پاسخ به این سؤال که «آیا تغییر مسیر ابرهای باران‌زا در کشورمان صحت دارد؟» اظهار کرد:
مساله تغییر اقلیم باعث پیامدهای اصلی مانند کم بارشی است که چندین سال با آن روبهرو شده‌ایم. قطعا با استفاده از فناوری‌ها و پیشرفت علم می‌توانیم به کاهش تغییرات اقلیمی کمک کنیم. اما اطلاعاتی که در دست داریم، نشان‌دهنده کم‌بارشی و سیر نزولی بارندگی در همه کشورهای همسایه است و این موضوع صرفا مربوط به ایران نمی‌شود. اگر به این نتیجه برسیم که فناوری‌های موجود در کشور می‌توانند به کاهش آثار این تغییر اقلیم کمک کند، حتما از آنها استفاده خواهیم کرد.
وی در ادامه صحبت‌های خود گفت به‌دلیل تجربیات گذشته و وجود نداشتن معیارهای معین و مشخص برای ارزیابی و در نهایت سهل‌انگاری‌هایی که صورت گرفته، در حال حاضر با چنین وضعیتی روبهرو هستیم. دو مورد مهم وجود دارند که برای استفاده از فناوری‌ها باید به آنها توجه شود؛ اول این‌که به‌ازای هزینه‌ای که قرار است صرف شود به چه اندازه برای کشورمان نتیجه‌بخش خواهد بود؟ دوم این‌که ابعاد اجرای این پروژه‌ها به چه مقدار خواهند بود؟
در خصوص این موارد، شرح مسائل اقتصادی برای اجرای طرح‌ها حائز اهمیت است. منتها نکته بسیار مهم‌تر این است که جلساتی که در طی این چند روز برگزار شده، فعلا به نتیجه و جمع‌بندی مناسبی در خصوص این‌که که آیا در زمینه کم‌بارشی‌ها، سیستم‌های بارشی و ابرها دستکاری شده‌اند یا خیر، نرسیده‌ایم.
وی تاکید کرد گزارش‌های ارائه شده در این جلسه، نشانگر تأثیر تغییرات اقلیمی بر شرایط بارندگی‌ها است. برای اطلاعاتی که در مورد تصمیم‌گیری‌های بزرگ کشور هستند، با یک جلسه به نتیجه‌ای نمی‌رسیم و برای دقت بیشتر باید تعداد جلسات زیادی برگزار شود. همچنین هنگامی که نسبت به موضوع مورد نظر شناخت کافی نداریم باید با احتیاط کامل قدم برداریم که آسیبی به محیط زیست وارد نکنیم. این کارها و دانش ما تا زمانی که در راستای خدمت به مردم و افزایش سطح زندگی بشر باشد، ارزشمند خواهد بود. علاوه بر این، قطعا می‌دانیم هر مساله علمی که مطرح شود، موافقان و مخالفان خود را خواهد داشت. ما نیز برای رسیدن به جواب به بررسی‌های متعددی نیازمند خواهیم بود.
مدیر سازمان حفاظت از محیط زیست در پایان تاکید کرد در بسیاری از نقاط جهان نیز مساله تغییر اقلیم، موضوعی ناشناخته است. در زمینه میزان بارندگی به‌مدت ۳۰ سال در کشورهای همسایه بررسی شده است که آنها هم به‌خاطر تغییر اقلیم دچار بحران کم‌بارشی شده‌اند. برای مسائلی که در رابطه با دستکاری شدن ابرها و جو مطرح شده است باید جلسات زیادی برگزار شود تا در نهایت درباره علت کم‌بارشی در کشور، اطلاعات صحیحی به شهروندان ارائه دهیم و آنان را نیز از واقعیات مطلع سازیم.
