چرا وزن کمی به دست نمی‌آوریم؟ دلایل اصلی عدم کاهش وزن در انسان

اگر با وجود رعایت کردن رژیم غذایی و انجام دادن فعالیت‌های ورزشی تغییری در خود احساس نمی‌کنید، در اینجا مهم‌ترین دلایل عدم کاهش وزن و لاغر نشدن را به شما می‌گوییم.

لاغر شدن، دغدغه اصلی افراد دارای اضافه وزن برای رسیدن به تناسب اندام است. این افراد برای برطرف کردن این دغدغه، علاوه بر پرداخت هزینه حاضرند شرایط زندگی خود را نیز تغییر دهند و در شرایطی دیگر بدنشان را به چالش‌های جدید وارد کنند؛ اما گاهی اوقات با تمامی این سختی‌ها وزن بدن ما کاهش پیدا نمی‌کند.

اگر با اضافه کردن رژیم های لاغری و ورزش به برنامه روزمره زندگی خود تغییری در وزن خود مشاهده نمی‌کنید، حق دارید که ناراحت باشید. چرا که با وجود تمام سختی‌ها وزن شما ثابت مانده و دچار کاهش وزن نشده‌اید. اما علت استپ وزنی در هنگامی که از رژیم و ورزش استفاده می‌کنیم چیست و چه راهکارهایی برای رهایی از این مشکل وجود دارد؟

این مطلب بیشتر به درد کسانی می‌خورد که سخت در تلاش هستند وزن خود را کاهش دهند، اما به نتیجه نمی‌رسند. در اینجا قصد داریم مقداری تخصصی‌تر نسبت به نظریات روزمره دلایل عدم کاهش وزن را بررسی کنیم.

مهم‌ترین دلایل عدم کاهش وزن چیست؟

در ادامه این مطلب مواردی را در گجت نیوز بررسی می‌کنیم که پاسخی برای این سوال هستند: «من که رژیم گرفته‌ام پس چرا لاغر نمی‌شوم». پاسخ به این سوال موضوع‌های مختلفی را شامل می‌شود که به‌صورت تخصصی هر یک را بررسی می‌کنیم.

تاثیر ژنتیک بر لاغر شدن

یکی از دلایلی که ممکن است به‌عنوان یک مانع گردن‌کلفت بر سر راه رسیدن شما به تناسب اندام ایجاد شود، مشکلات ژنتیکی است. شاید تاثیر ژنتیک را دست کم بگیرید، اما مطلاعاتی که روی دوقلوها انجام شده، نشان داده است که ژن‌ها تا ۷۰ درصد روی تغییرات وزن بدن تاثیرگذارند.

از طرف دیگر اگر شما سعی کنید وزن خود را به یک‌باره بسیار پایین‌تر از حد نرمال برسانید، مغز شما با ابزارهای قدرتمندی که در اختیار دارد تلاش می‌کند تا وزن شما را در حالت طبیعی حفظ کند. توجه داشته باشید که از واژه طبیعی برای جمله بالا استفاده کردیم؛ طبیعی بودن به‌معنای متناسب بودن نیست و ممکن است ژنتیک شما بدنی با نسبت چربی بالا را طبیعی بداند!

خود دستگاه عصبی انسان هم با مکانیسم‌های خودتنظیمی مثبت و منفی تا حد زیادی در برابر تغییر وزن از خود مقاومت نشان می‌دهد که باید با انگیزه بسیار بالا به نبرد با این ساختار طبیعی بروید تا بتوانید پیروز شوید و به تناسب اندام مد نظر خود برسید.

حقیقت امر این است که شما در هر صورت نمی‌توانید عوامل ژنتیکی را تغییر دهید؛ فرم و استخوان‌بندی بدن افراد با هم متفاوت است و هرگز شاید نتوانید وزن خود را بیش از حد نرمال پایین بیاورید. اما قطعا می‌توانید با رژیم لاغری و ورزش به تناسب اندام برسید. در واقع نکته اصلی برای رسیدن به تناسب اندام، بازی با اعداد نمایش داده شده روی ترازو نیست؛ شما رژیم غذایی را رعایت کنید و در کنار آن به ورزش بپردازید، اما برای یافتن نتیجه تغییرات خود به‌جای ترازو، از آینه استفاده کنید!

تاثیر صبحانه بر لاغری، یکی از مهم‌ترین دلایل عدم کاهش وزن

اولین وعده غذایی نقش بسیار پر رنگی در تناسب اندام شما دارد. اگر اولین وعده غذایی روز را نمی‌خورید در واقع بدون دادن انرژی به بدن، از آن کار می‌کشید. در نتیجه برای وعده بعدی گرسنه‌تر خواهید بود و احتمالا موقع نهار دچار پرخوری خواهید شد. در نتیجه توصیه ما در گجت نیوز به شما این است که تلاش کنید حتما تا یک ساعت پس از بیدار شدن اولین وعده غذایی خود را مصرف کنید.

صبحانه‌ای که سرشار از فیبر و پروتئین باشد به شما کمک می‌کند تا در طول روز احساس سیری طولانی‌تری داشته باشید. تخم مرغ با نان تست گندم کامل، پنیر کاتیج و ماست یونانی گزینه‌های خوبی برای صبحانه هستند. اگر برای اولین وعده صبحانه از موارد سرخ‌شدنی استفاده می‌کنید حتما توجه داشته باشید که مقدار زیادی چربی به بدن خود نرسانید و تا حد ممکن به سراغ چنین مواردی نروید.

برای لاغر شدن، فاصله زمانی بین شام و خواب را رعایت کنید

کم بودن فاصله زمانی بین شام خوردن و خوابیدن یکی از مهم‌ترین دلایل عدم کاهش وزن است. پاسخ به این سوال که “چرا لاغر نمی‌شویم؟” ممکن است به ساعت غذا خوردن شما ربط پیدا کند. دیر شام خوردن تغییرات مخربی روی رژیم شما می‌گذارد. در این مورد می‌توان به دما بدن، قند خون و انسولین اشاره کرد که با دیر شام خوردن افزایش پیدا می‌کنند و روند چربی‌سوزی در بدن را با اختلال همراه می‌کنند.

سعی کنید بین شام خوردن و زمان خوابیدن خود ۳ ساعت وقفه زمانی ایجاد کنید. این وقفه زمانی به‌معنای دیر خوابیدن نیست؛ در واقع باید زودتر آخرین وعده غذایی رژیم خود را دریافت کنید. برای این‌که زودتر احساس گرسنگی قبل شام پیدا کنید به میان‌وعده قبل شام توجه ویژه‌ای داشته باشید تا در زمان مناسب احساس گرسنگی کنید.

یکی دیگر از موارد بسیار مهم، تنقلات شبانه است. بسیاری از افراد در حد فاصل بین شام و خواب، برای پر کردن تایم خود به سرگرمی‌هایی نظیر بازی کردن و تماشای فیلم می‌پردازند. اجازه ندهید در چنین شرایطی با خوردن تنقلات زیاد و غیر مفید، رژیم غذایی خود را بی‌اثر کنید. با وسوسه شدن برای مصرف مواد غذایی ناسالم مانند چیپس و بستنی مقابله کنید.

استرس، یکی از مهم‌ترین دلایل لاغر نشدن

استرس یکی از مهم‌ترین عواملی است که مانع تغییرات بدن می‌شود؛ به‌خصوص برای لاغری! استرس و عصبانیت مواردی هستند که می‌توانند سبب پرخوری توسط شما شوند. این موارد می‌توانند شما را به‌سمت مصرف مواد غذایی پرکالری و چرب سوق دهند. هنگامی که تحت استرس زیاد هستید، بدن شما به بقا فکر می‌کند و به این منظور تمایل بیشتری برای ذخیره مواد چربی پیدا می‌کنید.

پس یکی از دلایل لاغر نشدن در افراد می‌تواند سطح بالای استرس باشد. برای مدیریت استرس، یوگا، مدیتیشن و هر نوع فعالیت سالمی که در انجام آن مهارت دارید را انجام دهید. مقابله با استرس یکی از اصول اساسی برای رسیدن به هدف شماست؛ به همین منظور بهتر است تا جای ممکن از روابط و شرایط پرتنش اجتناب کنید.

شاید وزن کم می‌کنید، اما متوجه آن نمی‌شوید

اگر اعداد ترازو کاهش وزن شما را نشان نمی‌دهند به‌معنای کم نشدن ذخایر چربی بدن شما نیست. از سوی دیگر وزن بدن انسان در ساعت‌های مختلف روز با توجه به میزان مواد غذایی موجود در دستگاه گوارش و میزان آب بدن در حال نوسان است. غذایی که می‌خورید و سطح هورمون‌های بدن، تاثیر مستقیمی بر میزان وزن بدن دارند. به همین دلیل وزن شما کمی در نوسان است.

همچنین اگر ورزش را چاشنی رژیم غذایی خود کرده باشید، ممکن است با کاهش ذخایر چربی بدن، میزان عضله‌سازی در بدن افزایش پیدا کند و به این صورت اعداد ترازو تغییرات چندانی نداشته باشند. در این حالت ممکن است که سایز کم کنید، اما تغییر فاحشی در وزنتان دیده نشود. دقت داشته باشید که هنگام وزن کردن خود به میزان لباس‌ها و کفشی که پوشیده‌اید توجه داشته باشید و تا حد ممکن در شرایط یکسان، وزن خود را بررسی کنید.

فرآیند کند کالری‌سوزی در بدن

یکی دیگر از دلایلی که تاثیر مهمی بر روند لاغر شدن شما می‌گذارد، کند بودن فرایند کالری‌سوزی در بدن است. سرعت سوزاندن کالری در بدن‌های مختلف متفاوت است و به میزان متابولیسم بدن ربط پیدا می‌کند. عامل کند بودن سرعت متابولیسم بدن ممکن است به ژن‌ها یا نوع فعالیت روزمره شما ربط داشته باشد یا ممکن است توده عضلانی بدون چربی کافی در بدنتان نداشته باشید. افرادی که بدن لاغر و عضلانی دارند به نسبت افرادی که درصد چربی بدنشان بالاتر است، راحت‌تر کالری می‌سوزانند.

سن هم در میزان متابولیسم بدن تاثیرگذار است. متابولیسم افراد در هر دهه ۲ تا ۸ درصد کاهش پیدا می‌کند که در نتیجه آن شاهد کاهش توده عضلانی در افراد مسن هستیم. شاید برایتان عجیب باشد که به شما بگوییم اگر وعده‌های غذایی خود را حذف کنید یا رژیم لاغری با میزان کالری پایین بگیرید ممکن است نتیجه کار، برعکس خواسته‌های شما باشد و کالری‌سوزی در بدن شما کاهش پیدا کند. در چنین شرایطی، بدن تمایل عجیبی به حفظ کالری‌های دریافتی پیدا می‌کند و ذخیره کردن آن‌ها را برای بقای خود الزامی می‌داند.

به منظور افزایش فرآیند چربی سوزی در بدن، وزنه‌برداری یکی از بهترین فعالیت‌های ورزشی محسوب می‌شود. رژیم غذایی که کالری روزانه شما را تامین نمی‌کند و میزان کالری دریافتی شما کمتر از کالری مصرفی شماست را به‌طور کامل فراموش کنید. اگر چنین رژیمی دارید حتما با افراد متخصص در زمینه تغذیه مشورت کنید و شرایط زندگی خود را برای آن‌ها شرح دهید.

یکی از مواردی که برای افزایش متابولیسم بدن مورد استفاده قرار می‌گیرد، قرص‌های چربی‌سوز است. از آنجایی که این قرص‌ها به‌صورت مستقیم، متابولیسم بدن شما را هدف قرار می‌دهند و به‌صورت غیر طبیعی آن را بالا می‌برند، ممکن است برای شما عوارض جانبی ایجاد کنند. حتما با مشورت افراد متخصص در این زمینه از چنین محصولاتی استفاده کنید و بروشور محصول را به‌طور کامل مطالعه کنید.

خواب در لاغری موثر است

عدم داشتن خواب باکیفیت و کافی می‌تواند متابولیسم بدن شما را کاهش داده و فرآیند چربی‌سوزی را با اختلال همراه سازد. در چنین شرایطی حتی مصرف قرص‌های لاغری هم چندان تاثیرگذار نخواهد بود. همچنین وقتی کمتر می‌خوابید انرژی کمتری دارید و نمی‌توانید فعالیت روزانه خود را به حد نصاب برسانید. هنگامی که به‌دلیل کم‌خوابی خسته هستید، احتمالا انتخاب غذایی ناسالمی خواهید داشت. مثلا به‌جای این‌که میوه بخورید به‌سراغ شیرینی‌جات می‌روید.

در یکی از مطالعات انجام شده در اروپا مشخص شد افرادی که خواب کافی ندارند به نسبت دیگر افراد به‌طور میانگین روزانه ۳۰۰ کالری بیشتر مصرف می‌کنند.

جنسیت در لاغری تاثیر دارد

جنسیت یکی از عوامل مهم در سرعت کاهش وزن است. نتایج یک مطالعه در سال‌های اخیر نشان داده که کاهش وزن سریع برای مردان راحت‌تر از زنان است. اما در نهایت زنان موفق‌تر هستند؛ چرا که در طولانی‌مدت زنان با توجه به موقعیت خود در جامعه کمتر مورد تنش قرار می‌گیرند و می‌توانند به‌صورت منظم‌تر برنامه خود را پیش ببرند.

آقایان وقتی اقدام به لاغری می‌کنند ابتدا چربی دور شکم خود را از دست می‌دهند؛ اما آب کردن این ناحیه از چربی برای زنان کار دشوارتری است. به‌علاوه این موارد همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردیم آقایان به‌دلیل بهرمنده از توده عضلانی بیشتر راحت‌تر می‌تواند چربی‌سوزی کنند.

کم‌کاری غده تیروئید، یکی از مهم‌ترین دلایل عدم کاهش وزن

اختلال در میزان هورمون‌های تیروئید که به‌دلیل کم‌کاری این غده ایجاد می‌شود یکی از مهم‌ترین دلایل عدم کاهش وزن در افراد مختلف است. کم‌کاری غده تیروئید می‌تواند منجر به افزایش وزن ناشی از تجمع نمک و آب در بدن شما شود.

چگونگی تاثیر تیروئید بر متابولیسم انرژی و وزن، موضوع کاملا پیچیده‌ای است. پاسخ این پرسش که چرا لاغر نمی‌شویم را می‌توانید در بررسی هورمون‌های تیروئید خود جست‌وجو کنید. کم کاری تیروئید را می‌توانید با مصرف داروهای مربوطه کنترل کنید و دیگر شاهد افزایش وزن خود به‌دلیل کم‌کاری این غده نباشید.

مشکلات سلامتی از دیگر دلایل عدم کاهش وزن هستند

وجود بعضی از بیماری‌های زمینه‌ای می‌تواند فرآیند کاهش وزن را با اختلال همراه سازند. بیماری‌هایی نظیر اختلالات خوردن مثل بولیمیا، بیماری قلبی، اختلالات هورمونی، اختلالات خواب مانند آپنه خواب، جزو مواردی هستند که به‌طور غیر مستقیم روی وزن بدن شما تاثیر می‌گذارند.

همچنین داروهایی که جهت درمان این بیماری‌ها به‌کار می‌روند ممکن است متابولیسم بدن شما را کاهش دهند؛ نظیر داروهای آلرژی، ضد بارداری، افسردگی، دیابت، صرع، فشار خون و اختالالات دو قطبی.

اگر یکی از شرایط بالا را دارید در مورد لاغر شدن هم با پزشک معالج و هم با پزشک تغذیه خود مشورت کنید.

مراقب مصرف قند و شکر باشید

تا حالا افرادی را دیده‌اید که با وجود ورزش و رژیم غذایی، افزایش وزن داشته باشند؟ گاهی بدون آن‌که متوجه شوید موادی را مصرف می‌کنید که به مقدار زیادی قند و شکر به بدن شما وارد می‌کنند. نوشیدنی‌های قندی فقط نوشابه نیستند؛ حتی اگر آبمیوه‌ها را هم زیاد بخورید، قند زیادی به بدن خود وارد کرده‌اید. در نتیجه در چنین شرایطی پروسه لاغر شدن به مانع سختی برخورد می‌کند. بعضی از افراد معتقدند میوه‌ها و آب‌میوه‌ها گزینه مناسبی برای لاغری هستند و بیش از اندازه از آن‌ها استفاده می‌کنند که در نتیجه آن، با وجود رژیم غذایی و ورزش به نتیجه مطلوب نمی‌رسند.

بهترین کار برای جلوگیری از چنین شرایطی توجه به میزان چربی و قند محصولاتی است که مصرف می‌کنید. قبل از خرید کالاهای مورد نیاز خود به میزان قند و چربی در هر سهم این موارد توجه کنید و تا حد امکان محصولات برندی را تهیه کنید که درصد کمتری از این موارد را داراست.

برای مدت طولانی رژیم نگیرید

یکی از معضلاتی که افراد همیشه از آن شکایت می‌کنند لاغر نشدن با استفاده از رژیم‌های طولانی مدت است. رژیم‌های طولانی‌مدت سبب عادی‌سازی شرایط برای بدن می‌شوند و در نتیجه بدن به سبک جدید زندگی عادت می‌کند و دیگر خبری از تغییر نخواهد بود. به همین منظور بهتر است هر چند ماه یک بار رژیم غذایی خود را کنار بگذارید و مقدار بیشتری کالری دریافت کنید. البته این موضوع به‌معنی بازگشت به سبک زندگی سابق نیست و تنها کمی به بدن خود برای استراحت فرصت می‌دهید. در چنین شرایطی بهتر است بیشتر بخوابید و فعالیت‌‌های ورزشی نظیر وزنه‌برداری انجام دهید تا عضله‌سازی در بدنتان بهبود یابد. بعد از آن اگر دوباره خواستید، می‌توانید رژیم بگیرید و وزن کم کنید.

چرا با وجود ورزش و رژیم همچنان افزایش وزن داریم؟

قاعدتا وجود چنین اتفاقی در بدن انسان طبیعی نیست. در گام اول یک بار دیگر رژیم غذایی خود را بررسی کنید و مطمئن شوید از رژیم غذایی مناسبی پیروی می‌کنید و سپس به‌صورت تخصصی‌تر به فعالیت ورزشی خود نگاه کنید؛ به این منظور می‌توانید به مربی‌های ورزشی مراجعه کنید تا مطمئن شوید که حرکات را به‌درستی اجرا می‌کنید.

اگر خواب کافی دارید و استرس ندارید و موارد گفته شده در بالا را هم رعایت می‌کنید، اما همچنان افزایش وزن دارید حتما به پزشک مراجعه کنید؛ چرا که به احتمال زیاد ممکن است اختلال هورمون تیروئید داشته باشید و خودتان آگاه نباشید.

جمع بندی

در این مطلب سعی کردیم به مهم‌ترین دلایل لاغر نشدن اشاره کنیم و علت هر یک را به‌صورت ویژه مورد بررسی قرار دهیم. برای لاغر شدن باید میزان کالری دریافتی شما از کالری مصرفی شما کمتر باشد تا بدن برای تامین انرژی مورد نیاز خود به سراغ ذخایر چربی برود. برای تجزیه چربی در بدن به آب نیاز است و در رژیم‌های لاغری مصرف زیاد آب را جدی بگیرید. عدم خواب کافی، عدم رعایت صحیح رژیم غذایی، ورزش نکردن به مقدار کافی، اختلالات خواب، اختلالات غده تیروئید، استرس و سایر عوامل دیگر ممکن است از دلایل لاغر نشدن باشند. در نهایت اگر برای لاغر نشدن خود دلیل منطقی پیدا نمی‌کنید حتما به متخصص‌های تغذیه مراجعه کنید.