نقد سینمای فرانسه و ایران در سال گذشته

۱۸:۰۷محمد حقیقت: «در فرانسه حال سینما خوب است، حال سینمای ایران بد نیست!».در اولین روز سال ۲۰۲۴، فدراسیون سینماهای فرانسه به همراه، مرکز ملی سینمای این کشور، مشترکاً گزارش یک ساله خود را منتشر کردند.در سال ۲۰۲۳، آمار تماشاگران فرانسوی در سالن‌ها ۱۸٫۹ درصد افزایش یافته و در کل، سهم فیلم‌های فرانسوی از فروش بلیت‌ها چهل درصد، و سهم فیلم‌های آمریکایی ۴۲ درصد بوده است.با این حساب، سهم سینماهای بقیه کشورهای جهان در مجموع ۱۸ درصد است.سال گذشته در فرانسه ۱۸۱ میلیون نفر به سینما رفته‌اند که فیلم‌های «سوپر ماریو»، «باربی»، «آواتار، مسیر آب» و «اوپنهایمر» در صدر فروش سینماهای این کشور قرار گرفتند.اما جدا از این، آنچه جالب توجه است گوناگونی فیلم‌های فرانسوی است که بسیاری از آنها هر کدام بیش از یک میلیون تماشاگر داشته‌اند؛ این نکته موجب رضایت و خشنودی حرفه‌ای‌های فرانسوی و مرکز ملی سینما قرار گرفته است.جدا از این در زمینه موفقت‌های هنری نیز سینمای فرانسه با گرفتن جوایز بسیار از جشنواره‌ها که «آناتومی یک سقوط» برنده نخل طلا سهم بیشتری دارد موقعیت هنری خود را تثبیت کرد.پخش کننده آمریکایی «آناتومی یک سقوط» این فیلم را در چهار رشته به آکادمی اسکار پیشنهاد کرده و به نظر کارشناسان، از شانس بسیاری هم برخوردار است.این فیلم همچنین در کشورهای گوناگون فروش بسیار خوبی داشته.در مورد وضعیت سینما در فرانسه، نظرخواهی‌هایی که اخیراً از تماشاگران شده، علیرغم اینکه پلتفرم‌های زیادی به شکل شبانه‌روز در ژانرهای مختلف فیلم پخش می‌کنند، اما بازهم تماشاگران به سالن‌های سینما می‌روند؛ به قول رییس سندیکای سینماهای فرانسه، «رفتن به سینما به طور دسته جمعی، به نوعی حالت عبادت پیدا کرده، و افراد را به هم نزدیک می‌کند».در همین رابطه بر اساس سیاست‌های مدیران جشنواره کن، فیلم‌های نتفلکس و برخی دیگر از پلتفرم‌ها راهی برای شرکت در بخش اصلی ندارند. ایجاد این محدودیت به دلیل حمایت از سالن‌های سینمایی‌ست و اینکه بیش از ۵۸۰۰ سالن سینماهای فرانسه خالی نماند!فرانسه به نسبت جمعیت در مقایسه با هر کشور دیگری، دارای بیشترین تعداد ،سینما در اروپاست.با توجه به بیلان نهایی سال ۲۰۲۳، همه اهالی سینمای فرانسه معتقدند که «حال سینمای فرانسه خوب است«!

در این میان سینمای ایران و فیلم‌های کارگردانان ایرانی ، نیز در سال ۲۰۲۳ از اکران فرانسه بی‌نصیب نماندند. این فیلم‌ها عبارتند از :«شوالیه سیاه» ساخته اول عماد آل ابراهیم دهکردی که از ۲۲ فوریه در پنجاه سالن فرانسه به نمایش درآمد و در مجموع ۱۵۰۰۰تماشاگر داشت.مستند «هفت زمستان در تهران» که سوژه آن مربوط است به محاکمه ریحانه جباری ۱۹ ساله که به مرگ محکوم شد و توسط خانم استفی دیدلرز، سینماگر آلمانی در تهران ساخته شده بود از ۲۹ مارس اکران شد و بیش از ۴۰ هزار تماشاگر داشت و مطبوعات فرانسه بسیار به آن پرداختند.«درب» با نام فرانسوی «بوی باد» ساخته هادی محقق، از ۲۴ مه در ۶۲ سینمای فرانسه اکران شد و در نهایت ۳۱۹۰۰ بیننده داشت.انیمیشن «پری آبادان» به کارگردانی سپیده فارسی از ۲۸ ژوین به پرده۶۶ سینما آمد و درهفته اول ۳۴۵۰ تماشاگر داشت.«تفریق » ساخته مانی حقیقی با نام فرانسوی «سایه های ایرانی» از ۲۹ ژوییه در سینماهای پاریس و شهرستان‌ها اکران شد. این فیلم در پایان هفته سوم ۳۲۳۰۰ بیننده داشت که موفق‌ترین اثر مانی حقیقی در فرانسه است.«شهر خاموش» ساخته احمد بهرامی از دوم آگوست در ۱۲ سینمای پاریس و چند شهرستان اکران شد و هفته اول ۹۷۸ تماشاگر داشت و در هفته‌های بعد فروش آن به طور طبیعی سقوط کرد.فیلم دیگر احمد بهرامی به نام «دشت خاموش » از ۶ سپتامبر برای اکران در ۲۵ سالن سینما برنامه‌ریزی شده بود که در هفته اول ۹۳۰ تماشاگر داشت.اکران فیلم‌های «دشمن» ساخته میلاد عالمی با بازی پیمان معادی، و «تاتامی» ساخته مشترک گای ناتیو، و زهرا امیرابراهیمی که طبق جدول پخش‌کنندگان قرار بود در سال ۲۰۲۳ به نمایش عمومی درآید به سال ۲۰۲۴ موکول شد.جدا از اینها فیلم «فرمونت» ساخته بابک جلالی سینماگر ایرانی مقیم انگلستان، از ۶ دسامبر با ۸۰ کپی به پرده سینماها رفت و در هفته اول ۱۰٫۱۴۳ تماشاگر به دیدن آن رفتند. این فیلم در پایان هفته سوم اکران، کلا ۲۶۰۰۰ تماشاگر داشته و نمایش آن ادامه دارد.«آیه های زمینی» از علی عسگری و علیرضا خاتمی که در بخش نوعی نگاه جشنواره کن حاضر بود قرار است از ۱۳ آوریل ۲۰۲۴ به نمایش عمومی درآید.