رمزهای پنهان آب در پوسته زمین
مقدار آب در پوسته زمین یکی از مسائل مهم و جالبی است که مورد توجه محققان و دانشمندان قرار گرفته است. به طور کلی، آب در پوسته زمین به دو صورت وجود دارد: آب شیرین و آب شور. آب شیرین یا آب تازه که برای مصارف آشامیدنی و کشاورزی استفاده می‌شود، در اعماق زمین و همچنین در رودخانه‌ها و دریاچه‌ها قرار دارد. از سوی دیگر، آب شور یا آب دریا که غلظت نمک بالایی دارد، اکثراً در اقیانوسها و دریاها قرار دارد.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که تقریباً ۹۷٪ آب جهان آب شور است و تنها ۳٪ آب شیرین است. از این ۳٪ آب شیرین، بسیاری از آن در مناطق قطبی و شهرها قرار دارد و فقط ۱٪ آن در سطح زمین قابل دسترسی است. به همین دلیل، تدابیر لازم برای حفظ و بهره‌برداری بهینه از این ۱٪ آب شیرین به موضوع اصلی برنامه‌های مدیریتی و حکومتی در حوزه مدیریت منابع آب تبدیل شده است.
با توجه به افزایش نیازهای جامعه و تغییرات آب و هوایی، بهبود کارایی در مصرف و مدیریت منابع آب ضروری و حیاتی به حساب می‌آید. بنابراین، شناخت دقیق‌تر از مقدار و توزیع آب در پوسته زمین امری غیرقابل انکار برای حفظ این منابع استراتژیک است.
ارسال شده توسط: ندیم نجم آبادی ۲۳ اسفند ۱۴۰۲ ساعت ۱۵:۳۱نزدیک به سه چهارم از سطح سیاره آبی ما را آب پوشانده؛ اما فکر می‌کنید کمی پایین‌تر در پوسته زمین، چقدر آب نهفته است؟روی سیاره زمین آن‌قدر آب وجود دارد که از فضا، به رنگ آبی دیده می‌شود؛ اما بر اساس نتایج مطالعه‌ای در سال ۲۰۲۱، مقدار آب نهفته در زیر خاک یا خلل و فرج سنگ‌ها (که آب زیرزمینی خوانده می‌شود)، بیشتر از یخ‌رودها و کوه‌های یخ است.به‌گفته‌ی گرنت فرگوسن، از دانشگاه ساسکاچوان کانادا و محقق ارشد این مطالعه: «در پوسته زمین حدود ۴۳٫۹ میلیون کیلومتر مکعب آب وجود دارد. این در حالی است که حجم یخ موجود در قاره جنوبگان، از ۲۷ میلیون کیلومتر مکعب بیشتر نیست. این مقدار در گرینلند، به ۳ میلیون کیلومتر مکعب می‌رسد و حجم یخ‌رودهای خارج از قطب جنوب و گرینلند، فقط ۱۵۸ هزار کیلومتر مکعب است».اقیانوسها اما با ظرفیتی حدود ۱٫۳ میلیارد کیلومتر مکعب، بزرگترین منابع آبی زمین هستند و آبهای زیرزمینی در رتبه دوم جای می‌گیرند.نتایج مطالعه دیگری در سال ۲۰۱۵ نشان داد که در ۲ کیلومتر فوقانی پوسته زمین، چیزی حدود ۲۲٫۶ کیلومتر مکعب آب زیرزمینی کم‌عمق وجود دارد. در مطالعه سال ۲۰۲۱ اما این مقدار، ۲۳٫۶ میلیون کیلومتر مکعب برآورد شد. این اختلاف، ناشی از نحوه تخمین حجم آبهای زیرزمینی بود. مطالعه سال ۲۰۱۵ فقط روی سنگ‌های بلورین نظیر گرانیت تمرکز داشت که تخلخل کمی دارند؛ در حالی که مطالعه اخیر، سنگ‌های رسوبی را هم در نظر گرفت که خیلی متخلخل‌تر از سنگ‌های بلورین هستند.همچنین حجم آبهای زیرزمینی در عمق ۲ تا ۱۰ کیلومتری سطح زمین، در مطالعه جدید ۲۰٫۳ میلیون کیلومتر مکعب تخمین زده شد که این مقدار، بیش از دو برابر تخمین قبلی است.البته پوسته زمین بین ۳۰ تا ۵۰ کیلومتر عمق دارد؛ ولی اعضای تیم تحقیقاتی فقط روی ۱۰ کیلومتر فوقانی آن تمرکز کردند. فرگوسن در توضیح می‌گوید که قسمت فوقانی پوسته زمین، نسبتا ترد است و سنگ‌های ترک خورده بیشتری دارد که می‌توانند آب را در خود نگه دارند. در عمق بیش از ۱۰ کیلومتر اما، پوسته آنچنان متخلخل نیست و آب چندانی ندارد.سفره‌های آب زیرزمینی کم‌عمق، عمدتا همان آب شیرین هستند که مصرف آشامیدنی و کشاورزی دارند. در حالی که آبهای زیرزمینی عمیق، شور هستند و به آسانی نمی‌توانند وارد چرخه شوند یا به سمت سطح جریان یابند. همین هم باعث می‌شود از سایر منابع آبی سیاره، کاملا جدا باشند.در برخی مناطق، این آبهای محصور در اعماق زمین از مدت‌ها پیش آنجا گیر افتاده‌اند و گنجینه‌ای از اطلاعات ارزشمند درباره گذشته سیاره ما و بستری برای مطالعات جدید هستند.اصلا شاید این آبهای باستانی، میزبان اکوسیستم‌های میکروبی بود‌ند و هنوز هم باشند. این نوع جمعیت‌های میکروبی، روشنگر چگونگی ظهور حیات در کره زمین هستند و می‌توانند چراغ راهی برای جستجوی حیات در سایر سیارات دارای آب زیرسطحی نیز باشند. همچنین بخوانید: کشف یک اقیانوس عظیم در زیر لایه های زمین
